(23.08.2020 - Το παρόν αποτελεί άρθρο γνώμης για τη χρήση μάσκας στα παιδιά για το σχολείο. Δεν θα απαντήσω σε ερωτήσεις και δεν θα επιτρέψω υβριστικά σχόλια σε καμία κατεύθυνση. Αν διαφωνείτε και έχετε κάτι να προσθέσετε, ευχαρίστως σχολιάστε με κόσμιο τρόπο. Αν συμφωνείτε και έχετε κάτι να συμπληρώσετε, ευχαρίστως σχολιάστε επίσης!)

Πάμε λοιπόν:

Μου αρέσει να φοράω μάσκα εγώ η ίδια; Όχι.

Την φοράω στη δουλειά μου και όπου αλλού απαιτείται; Ναι.

Πιστεύω με βάση αυτά που γνωρίζω, πως οι μάσκες είναι σούπερ-αποτελεσματικές στο να σταματούν την εξάπλωση του κορωνοϊού; Όχι.

Θέλω να επιστρέψω στην «παλιά» ζωή μου; Οπωσδήποτε! 😄

Αλλά ένα λεπτό – δεν μιλάμε εδώ για τις δικές μας προσωπικές επιθυμίες, τα συναισθήματα ή τα δόγματα, τα οποία δεν μπορούμε να τα μεταφέρουμε στα παιδιά. Μιλάμε για πρακτικές λύσεις για την καθημερινότητα των παιδιών μας με τον κορωνοϊό γιατί αν δεν προσέξουμε, τότε θα βρουν οι άλλοι λύσεις για μας ενόσω ακόμα τσακωνόμαστε.

Ίσως πρέπει λοιπόν να διατυπώσω διαφορετικά την ερώτηση και να δούμε, πώς θα απαντούσα τότε;

Π.χ. έτσι: «Είμαι προετοιμασμένη να ξεκινήσω τον 3ο Παγκόσμιο Πόλεμο με την διεύθυνση του σχολείου, όταν δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά δεδομένα που υποστηρίζουν ή απορρίπτουν τη χρήση μάσκας και όταν δεν θα ωφεληθούν τα παιδιά μου από αυτόν τον πόλεμο που θα αρχίσω… εγώ;» Όχι. (εγγυώμαι δε, πως τα παιδιά μου θα πληρώσουν τη νύφη για τέτοιους πολέμους με το σχολείο) 

Ή και έτσι: «Είμαι προετοιμασμένη να στιγματίσω τα παιδιά μου στο σχολείο σαν «αρνητές της μάσκας» ή να τα απομονώσω στο σπίτι, να τους στερήσω τους φίλους τους και τη μόρφωσή τους – όταν ακόμη και οι ιολόγοι δεν συμφωνούν στο θέμα της μάσκας;» Σίγουρα ΟΧΙ!

Συνήθως οι κρίσεις ενισχύουν την ομοψυχία στην κοινωνία, επειδή βοηθάμε ο ένας τον άλλον σε ώρα ανάγκης.

Στην κρίση του κορωνοϊού δεν ενισχύθηκε όμως η ομοψυχία και η κοινωνική συνοχή όσο θα έπρεπε.

Αντίθετα, βλέπουμε να διαχωρίζονται οι άνθρωποι σε ακραία στρατόπεδα από το ένα άκρο «Δεν υπάρχει ο κορωνοϊός, όλα αυτά είναι ένα ψέμα μιας παγκόσμιας συνομωσίας του Γκέιτς που θέλει να μας τσιπάρει και να μας υποδουλώσει με μόνιμο έλεγχο» στο άλλο άκρο «Ο κορωνοϊός είναι πολύ επικίνδυνος, εν τέλει κινδυνεύουμε όλοι, ελπίζουμε στο εμβόλιο και μέχρι τότε θα ζούμε με τον τρόμο». Παρόμοιο διχασμό στις απόψεις βλέπουμε και στο θέμα της μάσκας.

Μα γίνεται να βάζουν τα μικρά παιδιά μάσκες για τόσες ώρες; 😕

Όσο και να μας φαίνεται παράξενο, ναι, αλλού γίνεται εδώ και χρόνια.

Σε πολλές χώρες όπως στην Ιαπωνία, στο Χονγκ-Κονγκ, σε Κίνα/Σιγκαπούρη κλπ. έχει εγκατασταθεί η μάσκα για τα καλά από την εποχή των επιδημιών SARS και MERS. Υπάρχουν πάμπολλα παιδιά που φορούν μάσκες για πολλές ώρες από την ηλικία των 12 μηνών (!!!!!!!!!) και μετά, και εξυπακούεται πως υπάρχουν εκεί στο εμπόριο μάσκες στα ανάλογα μεγέθη. Εννοείται πως οι λαοί αυτοί έχουν εντελώς διαφορετική κουλτούρα και αντίληψη της έννοιας της πειθαρχίας.

Τώρα…. όσο αφορά τη ΣΩΣΤΗ χρήση της μάσκας, προσωπικά θεωρώ πως είναι έως αδύνατη για τα παιδιά και σε τελευταία ανάλυση, σίγουρα πρόκειται για ημίμετρο.

Πάντως, ίσως παραείμαι πολλά χρόνια στην Ελβετία, αλλά πιστεύω ακράδαντα πως πρέπει να παραμένουμε ικανοί για πολιτισμένο διάλογο και να συγκεντρωνόμαστε στα κοινά πιστεύω μας, ώστε να βρίσκουμε αποδεκτές λύσεις σε αυτό και σε μελλοντικά προβλήματα.

Αυτό το άρθρο είναι μια προσπάθεια σε ακριβώς αυτήν την κατεύθυνση.

Ελπίζω κατ’ αρχήν να συμφωνούμε όλοι πως η υγεία είναι το πολυτιμότερο αγαθό μας.

Αυτό το επιχείρημα χρησιμοποιούν και οι «υπέρ» και οι «κατά» της μάσκας. Πρέπει όμως να μην σκεπτόμαστε μόνο τον εαυτό μας αλλά και τους συνανθρώπους μας. 

Την ίδια στάση κρατούν και οι καλύτερες κυβερνήσεις των εκάστοτε χωρών, μόνο που πρέπει επιπλέον να εκδίδουν αποφάσεις που βάζουν το κοινό καλό πάνω από τις ανάγκες και τις απόψεις του κάθε πολίτη.

Οπότε δεν μας κάνει καμία εντύπωση πως ανάλογα με τη χώρα υπάρχουν εντελώς διαφορετικές οδηγίες σε σχέση με τη λειτουργία των σχολείων.

Σε πολλές χώρες οι τελικές αποφάσεις λαμβάνονται τοπικά σε επίπεδο κρατιδίων ή πολιτείας. Σε κάποιες χώρες η κυβέρνηση αφήνει την «καυτή πατάτα» της απόφασης (άρα και της ηθικής ευθύνης) στον διευθυντή του εκάστοτε σχολείου ή νηπιαγωγείου – και όλα αυτά, όταν υπάρχει ακόμη μεγάλη έλλειψη σίγουρων δεδομένων! Έτσι έχουμε το τέλειο χάος, που απλά υπογραμμίζει πόση γνώση μας λείπει ακόμη. 😐

Η κρίση του κορωνοϊού μας αιφνιδίασε όλους, και ακόμη και οι πιο εξειδικευμένοι επιστήμονες (επιδημιολόγοι, ιολόγοι, ειδικοί δημόσιας υγείας) κάνουν αυτό που ονομάζουμε «educated guesses» - δηλαδή μαντεύουν με βάση τα λίγα δεδομένα που διαθέτουν.

Η συλλογή αξιόπιστων δεδομένων απαιτεί έρευνες μεγάλης κλίμακας με δεκάδες χιλιάδες άτομα, πολλά χρήματα, οργάνωση και προπαντός – αρκετά χρόνια για τη συλλογή και αξιολόγηση αυτών. Όλα αυτά, ως γνωστόν, ΑΠΛΑ ΔΕΝ ΤΑ ΔΙΑΘΕΤΟΥΜΕ ΑΚΟΜΑ.

ΔΕΝ γνωρίζουμε ακόμα τι αποτελέσματα έχει η υποχρεωτική χρήση μάσκας στα σχολεία. Αυτό που γνωρίζουμε, είναι πως η γενικευμένη χρήση μάσκας (δηλ. φορούν ΟΛΟΙ μάσκες ΠΑΝΤΟΥ εκτός σπιτιού) μαζί με μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης επιβραδύνει την εξάπλωση όλων των ιών, συμπεριλαμβανομένου και του κορωνοϊού.

Συμπεραίνουμε λοιπόν πως ο καθένας μας σχηματίζει μια προσωπική γνώμη, δεν γνωρίζει όμως στα σίγουρα αν έχει δίκιο ή όχι. Οδηγούμαστε σε επίπεδο χώρας σε διαφορετικά συμπεράσματα και διαφορετικές στρατηγικές, παράδειγμα:

Επιστροφή στα Σχολεία (μετά τον κορωνοϊό) στην Ελβετία

Οι γνώμες διίστανται και προς το παρόν το κάθε ένα από τα 26 καντόνια υποχρεώνεται να λάβει τις δικές του τελικές αποφάσεις. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ΔΕΝ υπάρχει υποχρέωση μάσκας και τα παιδιά επέστρεψαν ήδη στο σχολείο κανονικά χωρίς μάσκες. Δεν χωρίστηκαν οι τάξεις σε υποτμήματα.  

Στην Ελβετία επικρατεί η άποψη πως το εθνικό σύστημα υγείας μπορεί να αντέξει και μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων.

Επιστροφή στα Σχολεία (μετά τον κορωνοϊό) στην Ελλάδα

Αυτή τη στιγμή διαφαίνεται πως θα επιστρέψουν τα παιδιά σε πλήρη τμήματα αλλά με μάσκες σε όλες τις ηλικίες από το Νηπιαγωγείο μέχρι και το Λύκειο. Οι εμπειρογνώμονες της χώρες έχουν φτάσει στο συμπέρασμα, πως το εθνικό σύστημα υγείας θα καταρρεύσει σε μια μεγάλη αύξηση κρουσμάτων. Πιστεύω πως αυτή η στάση πιθανότατα είναι βάσιμη. 

Εννοείται πως σε 5 χρόνια θα ξέρουμε απείρως καλύτερα από σήμερα, ποια μέτρα είναι αποτελεσματικά και αξίζουν τον κόπο, και ποια όχι.

Επειδή όμως κανένας από εμάς δεν είναι μάντης, πρέπει να πάρουμε τις αποφάσεις μας σαν γονείς. Αλλά πώς; 

Προσπάθησα να αφήσω απ’ έξω το συναίσθημα και να αντιμετωπίσω το θέμα πρακτικά. Επειδή οι αναγνώστες μου δεν είναι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε περισσότερες από 60 χώρες (αυτό πάντα μου προκαλεί δέος και σας ευχαριστώ και ευγνωμονώ για την εμπιστοσύνη σας!!), θα ασχοληθώ και με την περίπτωση της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας και με την περίπτωση της μη υποχρεωτικής χρήσης μάσκας.

Βλέπω εγώ προσωπικά κίνδυνο για τα δικά μου παιδιά με ή χωρίς μάσκα;

Το ρίσκο μιας βαριάς μορφής της ασθένειας σε υγιή παιδιά φάνηκε πως είναι χαμηλό, ήδη από την αρχή της κρίσης. Τώρα πια έχουν υπάρξει και δημοσιευτεί περιπτώσεις θανάτων και σε παιδιά, μετά από εκατοντάδες χιλιάδες επιβεβαιωμένα περιστατικά. Ο κίνδυνος κάθε παιδιού συνεχίζει να είναι πολύ χαμηλότερο από, π.χ., των γονιών του (για να μην μιλήσουμε για την ενήλικη γειτόνισσα ή τους παππούδες).

Τώρα που γράφω αυτό το άρθρο γνώμης, σχηματίζεται η ελπίδα να επικρατεί σιγά-σιγά μια μεταλλαγμένη, λιγότερο επιθετική μορφή του ιού. Αυτό θα είχε νόημα εξελικτικά για τον ίδιο τον ιό (ένας ιός μπορεί να μεταδοθεί καλύτερα αν ΔΕΝ σκοτώνει τον ξενιστή του αλλά απλά τον αρρωσταίνει), αλλά και εδώ, πρέπει να περιμένουμε να δούμε στην πράξη την εξέλιξη της κατάστασης.

Πάντως, εγώ προσωπικά θα έστελνα τα υγιή παιδιά μου στο σχολείο, είτε με οδηγίες υποχρεωτικής χρήσης μάσκας είτε χωρίς.

Η αλήθεια είναι πως η πολύωρη χρήση μάσκας δεν είναι καθόλου ευχάριστη ούτε για παιδιά ούτε για τους ενήλικες. Η μάσκα υγραίνεται και δημιουργεί δυσφορία στην αναπνοή, προκαλεί δε σε πολύ κόσμο εκνευρισμό, βήχα ή φτέρνισμα.

Μιλάμε εδώ για ενοχλήσεις, που ενδεχομένως δυσχεραίνουν τη διαδικασία της μάθησης, αλλά δεν βλέπουμε πραγματικό κίνδυνο για την υγεία ενός ουσιαστικά υγιούς παιδιού.

Για την ψυχολογία των παιδιών μου θεωρώ πως είναι σαφώς μεγαλύτερος ο κίνδυνος της απομόνωσής τους στο σπίτι, σε σχέση με τον κίνδυνο της ομολογουμένως παράξενης και ενοχλητικής καθημερινότητας με μια μάσκα στο πρόσωπο.

Η ψυχολογική καταπόνηση των παιδιών μου είναι απείρως μεγαλύτερη αν κλειστούν επ’ αόριστον στο σπίτι με ένα λάπτοπ, παρά αν είναι στο σχολείο με μια μάσκα και βλέπουν τους φίλους τους και κάνουν μάθημα κανονικά.

Εκτός από την υγεία είναι πολύτιμο αγαθό και η μόρφωση, η οποία κατακρημνίστηκε τους μήνες του lockdown. Και όχι μόνο επειδή κόλλησαν στις οθόνες περισσότερο από το κανονικό. Τα μαθήματα αυτά καθ’ αυτά (όταν γίνονταν) ήταν απείρως λιγότερο αποτελεσματικά από το κανονικό δια ζώσης μάθημα.

Η μεγαλύτερη ανησυχία ΜΟΥ (για όποιον ενδιαφέρεται) πριν την έναρξη του σχολικού έτους 2020/2021 δεν ήταν αν θα υποχρεώνονταν τα παιδιά μου στη χρήση μάσκας (και όλη αυτή η πολεμική ομολογώ με εξέπληξε).

Ανησυχούσα πως λόγω των αναμενόμενων συνεχώς αυξανόμενων κρουσμάτων δεν θα ξεκινούσαν καν τα σχολεία ή θα ξεκινούσαν σε υποτμήματα ή θα συνεχιζόταν το χάλι με την εξ’ αποστάσεως μάθηση η οποία, ας μην γελιόμαστε, απλά δεν είναι καλή.

Ανησυχούσα πως παρά όλες τις προσπάθειές μας (και πιστέψτε με, καταβάλλουμε αξιόλογες προσπάθειες! 😇), τα παιδιά μας θα γίνονταν ακοινώνητοι, αμόρφωτοι, ακίνητοι και άρρωστοι καταναλωτές YouTube, Instagram και TikTok. Δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε τους φίλους τους και την φυσιολογική ζωή τους στις ηλικίες που βρίσκονται τώρα. Αν ήταν 3 ετών, θα ήταν σίγουρα πολύ διαφορετικά.

Ο άντρας μου και εγώ χαρήκαμε πάρα πολύ 😊🎊όταν ακούσαμε πως θα επέστρεφαν σε ολόκληρες τάξεις τα παιδιά μας, θα συναναστρέφονται κανονικά τους φίλους τους και θα έχουν κανονική δομή στην ημέρα τους – όλα αυτά θα ήταν σίγουρα πιο ωραία χωρίς μάσκες, αλλά στη χειρότερη, και με μάσκες τα δεχόμαστε.

Υπάρχουν πολύ χειρότερα.

«Εμείς τώρα τι να κάνουμε, γιατρέ;»

Στην τελική, αυτήν την απόφαση την παίρνει το κράτος για μας και κατά βάση συστήνω να τηρείτε τις εκάστοτε συστάσεις.

Όπως εξήγησα ήδη, δεν ξέρω τι συστάσεις ακριβώς έχει η χώρα σας, οπότε θα περιγράψω εδώ τι θα έκανα στις διαφορετικές πιθανές εκδοχές:

Εκδοχή 1η:

«Στη χώρα μου ισχύει η υποχρεωτική χρήση μάσκας και εγώ προσωπικά συμφωνώ»

Νομίζω πως σε αυτήν την εκδοχή δεν χρειάζεται πολλή σκέψη. Στέλνω το παιδί μου με μάσκα στο σχολείο, και δεν εξοργίζομαι με τους γονείς, που δεν θέλουν να στείλουν τα παιδιά τους με μάσκα – προτιμώ να μην σπαταλήσω χρόνο και ενέργεια με αυτούς, και να την χρησιμοποιήσω για τη δική μου οικογένεια.

Εκδοχή 2η:

«Στη χώρα μου ισχύει η υποχρεωτική χρήση μάσκας και εγώ προσωπικά διαφωνώ»

Δύσκολο.

Ο πιο σημαντικός λόγος για τη διαφωνία μου θα έπρεπε να είναι η ανησυχία μου, πως η μάσκα αποτελεί κίνδυνο για την υγεία του παιδιού μου και πως θα του προκαλέσει προβλήματα.

Η εμπειρία που διαθέτουμε από παιδιά με λευχαιμίες ή άλλους όγκους και ανοσοκαταστολή, ή ανοσοανεπάρκεια ή μετά από μεταμόσχευση νωτιαίου μυελού κ.ο.κ. ΔΕΝ υποστηρίζει αυτόν τον φόβο (και αυτά τα παιδιά φορούν συχνά για πολλούς μήνες ή χρόνια μάσκες).

Για να φοβάμαι λοιπόν πραγματικά, θα έπρεπε να έχω χειροπιαστό λόγο πως το παιδί μου θα διατρέξει κίνδυνο από τη μάσκα (άσθμα που χειροτερεύει εμφανώς λόγω της μάσκας, επεισόδια λιποθυμίας με τη μάσκα κ.ο.κ.), που δεν θα διέτρεχε χωρίς μάσκα. Σε αυτήν την περίπτωση θα το συζητούσα με τον γιατρό μου και την διεύθυνση του σχολείου.

Σε διαφορετική περίπτωση θα έστελνα το παιδί μου στο σχολείο με μάσκα. Αν απλά δυσφορεί θα δοκίμαζα διαφορετικές μάσκες, π.χ. οι χάρτινες μάσκες είναι συνήθως πιο ανεκτές από τις διπλές υφασμάτινες. Σε κάποιες χώρες επιτρέπεται αντί μάσκας και η χρήση ασπίδας προσώπου (face guard), αν και αυτό δεν συνηθίζεται εύκολα από όλα τα παιδιά και δεν παρέχει την ίδια προστασία.

Αν το παιδί μου έχει χρόνιο πρόβλημα υγείας που με προβληματίζει, θα το συζητούσα είτε με τον εκάστοτε ειδικό γιατρό (πνευμονολόγο, ανοσολόγο) είτε με τον παιδίατρό του, ώστε να βρούμε μια λύση μαζί.

 Το ότι «η μάσκα δεν προστατεύει το ίδιο το παιδί μου επαρκώς από την μετάδοση του κορωνοϊού» ΔΕΝ είναι για μένα επαρκής λόγος να το κρατήσω στο σπίτι. Η ζημιά που προκαλείται στο παιδί από την αφύσικη στέρηση της μόρφωσης και των φίλων του είναι, κατά την ταπεινή μου γνώμη, μεγαλύτερη. Δεν σκοπεύω να στιγματίσω το παιδί μου με τη δική μου γνώμη ούτε να είμαι σε μόνιμο πόλεμο με τη διεύθυνση του σχολείου, που πρέπει να φροντίσει και όλα τα άλλα παιδιά.

Εκδοχή 3η:

«Στη χώρα μου δεν υπάρχει υποχρεωτική χρήση μάσκας και εγώ προσωπικά συμφωνώ»

Και εδώ, ξανά, δεν υπάρχει πρόβλημα. Στέλνω το παιδί μου στο σχολείο κανονικά.

Εκδοχή 4η:

«Στη χώρα μου δεν υπάρχει υποχρεωτική χρήση μάσκας και εγώ προσωπικά διαφωνώ»

Αυτό είναι κάπως πιο εύκολο για τους περισσότερους γονείς σε σχέση με την 2η εκδοχή. Εάν είχα την πεποίθηση πως η μάσκα είναι χρήσιμη και απαραίτητη, θα έστελνα το παιδί μου με μάσκα στο σχολείο. Δεν απαγορεύεται η χρήση μάσκας, απλά δεν απαιτείται. Όσοι γονείς θεωρούν πως έτσι θα «σταμπαριστεί» ίσως το παιδί τους, πρέπει να αποφασίζουν σύμφωνα με τη δική τους συνείδηση.  

Ο ΠΟΥ συστήνει τη χρήση μάσκας στα παιδιά άνω των 12 ετών (τουλάχιστον προς το παρόν). Αυτό βρίσκω πως έχει σίγουρα νόημα, αλλά στην τελική ο ΠΟΥ μόνο συστάσεις κάνει και οι αποφάσεις λαμβάνονται σε επίπεδο χώρας, κρατιδίου, πόλης ή σχολικής διεύθυνσης.

Ο ερχόμενος χειμώνας θα μας δώσει και περισσότερες πληροφορίες, και ανάλογα με τον αριθμό των κρουσμάτων και την βαρύτητα των περιστατικών είναι πολύ πιθανόν να «πέσει» ξανά η υποχρεωτική χρήση μάσκας στην παιδική ηλικία – ειδικά αν διαφανεί πως τα σχολεία παίζουν δευτερεύοντα ρόλο σαν εστίες μετάδοσης σε χώρες με ήδη καλό έλεγχο της κατάστασης.

«Το παιδί μου έχει χρόνιο πρόβλημα υγείας και φοβάμαι πολύ. Να το κρατήσω στο σπίτι λόγω του κορωνοϊού;»

Αυτήν την ερώτηση μπορείτε μόνο να την απαντήσετε με την βοήθεια του εκάστοτε ειδικού που το φροντίζει (ανοσολόγος, ογκολόγος, καρδιολόγος, πνευμονολόγος). Μέχρι στιγμής διαφαίνεται χαμηλότερος κίνδυνος από τον κορωνοϊό σε σχέση με π.χ. την εποχική γρίπη - εννοείται μιλάμε πάντα για την παιδική ηλικία!

«Το παιδί μου είναι γενικά υγιές, αλλά εγώ φοβάμαι. Αν θέλω να το κρατήσω στο σπίτι λόγω του κορωνοϊού;»

Όταν ένας γονέας δεν θέλει να στείλει το υγιές παιδί του στο σχολείο σε μια πλήρη τάξη, και κατοικεί σε χώρα στην οποία είναι νόμιμη η κατ΄οίκον εκπαίδευση (homeschooling – προς το παρόν είναι παράνομη και στην Ελλάδα και στην Ελβετία για τους πολίτες αλλά π.χ. στις ΗΠΑ είναι νόμιμη εδώ και δεκαετίες και διέπεται από συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο δυνατοτήτων και υποχρεώσεων), θα έπρεπε να προσανατολιστεί στην πραγματικότητα πως το παιδί του πιθανότατα θα είναι στο σπίτι για τα χρόνια που μας έρχονται. Δεν φαίνεται να πηγαίνει… πουθενά ο κορωνοϊός προς το παρόν.

Αυτή τη στιγμή όλα τα στοιχεία δείχνουν πως θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτόν τον ιό.

Στην καλύτερη περίπτωση (αρκετά πιθανό), θα εξασθενήσει και θα προκαλεί πλέον μια «γριποειδή» κατάσταση. Στη χειρότερη περίπτωση, θα πρέπει να περιμένουμε είτε μια αποτελεσματική φαρμακοθεραπεία είτε ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο (κανείς δεν ξέρει πότε θα υπάρξει αυτό).

«Εγώ όμως ανησυχώ και για τους παππούδες…»

Ναι, και εμείς το ίδιο. Να επισκεπτόμαστε τους παππούδες; Με ή χωρίς μάσκα; Ευτυχώς οι περισσότεροι από τους γονείς μας (δηλ. οι παππούδες των παιδιών) είναι ενήλικες και μπορούν να αποφασίζουν μόνοι τους τι θέλουν. 

Θα το συζητούσα μαζί τους, και θα σεβόμουν την απόφασή τους – για την δική τους ασφάλεια πρόκειται σε τελική ανάλυση, και είναι ενήλικες και κύριοι της ζωής τους.

Η δική μου μητέρα που είναι άνω των 70 ετών έχει αποφασίσει να πηγαίνει κάθε μέρα στη δουλειά και να βλέπει τα εγγόνια της όσο πιο συχνά γίνεται. Με το ξεκίνημα του σχολείου ενδεχομένως θα φορούν μάσκα στις επισκέψεις αυτές, δεν έχουμε αποφασίσει ακόμη. 🙂

Και εννοείται πως ανησυχώ πως μπορεί να μολυνθεί από εμάς.

Βλέπω όμως επίσης, πως η εργασία της προσφέρει δομή στην ημέρα της, κοινωνικές επαφές, απασχόληση και – το πιο σημαντικό – την αίσθηση πως κάνει κάτι χρήσιμο. Αν έμενε στο σπίτι συνέχεια θα ανησυχούσα πως θα πάθαινε κατάθλιψη και θα έπεφτε κατακόρυφα η ποιότητα ζωής της. Κανείς δεν ξέρει πότε και αν θα τελειώσει όλο αυτό.

Αν οι παππούδες πραγματικά δεν είναι πια σε θέση να αποφασίζουν για τον εαυτό τους, πρέπει εσείς σαν παιδιά τους να αποφασίσετε για αυτούς και να ζυγίσετε προσεκτικά τα συν και τα πλην.

Επίσης γνώρισα πρόσφατα παππού 80-και ετών στο ιατρείο με διάφορα υποκείμενα νοσήματα και πολύχρωμη κολλεξιόν φαρμάκων, που ΤΩΡΑ (έχει μείνει κατάπληκτη η γυναίκα του) αποφάσισε τελεσίδικα να κόψει το κάπνισμα και να περπατάει ζωηρά μια ώρα κάθε μέρα για να ενισχύσει την υγεία του. Ο άνθρωπος αυτός είναι μετανάστης από το Κόσοβο, δεν έχει καμία μόρφωση και δούλεψε στην οικοδομή μέχρι που συνταξιοδοτήθηκε. Κάπνιζε από τα 13 του.

Ο λόγος για τη μεταστροφή αυτή μετά από τόσα χρόνια και τόσες συμβουλές γιατρών, καρδιακά επεισόδια, φτωχή υγεία, φάρμακα κλπ.; Ο γιατρός του του σύστησε να μην έρχεται σε στενή επαφή με τα εγγόνια του «μέχρι να περάσει όλο αυτό», ή μόνο σε απόσταση 1.5 μέτρου και με μάσκες.

Ο ίδιος ο παππούς το σκέφτηκε κατά τη διάρκεια του lockdown, και έφτασε στο συμπέρασμα πως αν είναι να μην μπορεί να αγκαλιάσει τα εγγόνια του μέχρι να περάσει ο κορωνοϊός, τότε ίσως δεν ζήσει να τα αγκαλιάσει ποτέ ξανά. Και, επειδή όπως μου είπε «τα εγγόνια μου είναι η ζωή μου ξέρετε», αποφάσισε τελεσίδικα να σταματήσει να καπνίζει και τραβολογάει τη γυναίκα του έξω να περπατάνε, για να στηρίξει την υγεία του όσο μπορεί, βρέχει-δεν βρέχει.

Μέχρι στιγμής, τα πάει πάρα πολύ καλά. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Κλείνοντας (και ελπίζω να μην σας κούρασα) τονίζω πως όλοι μας αποφασίζουμε με αγάπη και στοργή για τα παιδιά μας. Παρακαλώ να το θυμηθείτε αυτό, την επόμενη φορά που θυμώσετε με κάποιον που διαφωνεί μαζί σας!

Είστε στο Pinterest?

Μπορείτε να αποθηκεύσετε εδώ ⬇️ το άρθρο για να το ξαναβρείτε αργότερα!