Γαστρεντερίτιδα στα παιδιά - γιατροσόφια της παιδιάτρου
Τι είναι η γαστρεντερίτιδα;
Η γαστρεντερίτιδα είναι μια οξεία, δηλαδή ξαφνική, ασθένεια που εμφανίζεται συνήθως με ναυτία, εμετούς, και στη συνέχεια διάρροιες. Αρκετές φορές συνοδεύεται από πυρετό ή από πόνους στην κοιλιά. Όταν απουσιάζουν οι εμετοί αλλά έχουμε διάρροιες, μιλάμε απλά για μια «εντερίτιδα», διότι το πρόβλημα εντοπίζεται αποκλειστικά στο έντερο και όχι στο στομάχι.
Από τι προκαλείται η γαστρεντερίτιδα;
Συνήθως κολλάει το παιδί τον ιό από άλλα άρρωστα παιδιά, π.χ. στο σχολείο ή στον παιδικό σταθμό. Μερικές φορές προκαλείται από μολυσμένο νερό ή χαλασμένο φαγητό, π.χ. σε ένα πάρτι.
Και τώρα… τι κάνουμε;
Αυτή είναι η πιο συχνή ερώτηση που ακούω στο ιατρείο και ιδού τα SOS! (αν θέλετε να θυμάστε τις συμβουλές, στο τέλος αυτού του άρθρου υπάρχει δωρεάν link για κατέβασμα του οδηγού στο email σας!)
1. Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και σκεπάστε καναπέδες και κρεβάτι
Με το να πανικοβάλλεστε δεν βοηθάτε ούτε τον εαυτό σας, ούτε το παιδί. Πάρτε μια βαθιά ανάσα, βγάλτε το αγαπημένο σας χαλί από τη μέση και σκεπάστε το κρεβάτι ή τον καναπέ με πετσέτες ή 2-3 παλιά καθαρά σεντόνια. Ο εμετός ποτέ δεν θα είναι ευχάριστος, αλλά αν δεν πρέπει να στενοχωρηθείτε και για τον καναπέ που τώρα πότισε βαθιά και βρωμάει, θα περάσετε σαφώς πιο ανώδυνα!
2. Κρατήστε πάντα κοντά ένα μεγάλο πλαστικό μπολ
Ιδανικά το μπολ να είναι μεγάλο, ψηλό (για να μην ξεφεύγουν εύκολα οι εμετοί) και πλαστικό (για να μην πέσει και σπάσει και καθαρίζετε και από πάνω). Στα πολύ μικρά παιδιά δεν θα προλάβετε να πιάσετε όλους τους εμετούς, αλλά κάποιους σίγουρα θα προλάβετε. Τα παιδιά άνω των 5-6 ετών περίπου σιχαίνονται τον εμετό πάνω τους και θα καταφέρουν συχνά να στοχεύσουν το μπολ.
3. Φροντίστε για συνεχή ενυδάτωση σε μικρές (!!) ποσότητες
Η αποφυγή της αφυδάτωσης είναι το Α και το Ω. Γενικά τα παιδιά διψούν και ζητούν νερό ή υγρά, πίνουν όμως μεγαλύτερες ποσότητες από ότι αντέχει το ερεθισμένο στομάχι τους, οπότε ξαναβγάζουν τα υγρά… σχεδόν αμέσως. Προτιμήστε να δίνετε διαυγή υγρά σε μικρές ποσότητες: αρχικά ένα κουταλάκι του γλυκού κάθε 3-4 λεπτά, μετά από 1-2 ώρες μπορείτε να δίνετε 1 κουτάλι σούπας κάθε 3-4 λεπτά κ.ο.κ.. Συνεχίστε αυξάνοντας αργά και σταδιακά τις ποσότητες των υγρών. Αν αρχίσουν ξανά οι εμετοί σε ένα από τα σκαλοπάτια αύξησης, επιστρέψτε απλά στην προηγούμενη ποσότητα που ανεχόταν καλά το παιδί σας.
4. Κόψτε το γάλα!
Το γάλα περιέχει λακτόζη και πρωτεΐνη γάλακτος και ερεθίζει έντονα στομάχι και έντερο. Γενικά συστήνουμε να μην δίνετε καθόλου γάλα, εκτός αν θηλάζετε. Αν θηλάζετε, προσπαθήστε να θηλάζετε συχνά αλλά πολύ λίγο κάθε φορά, με την ελπίδα σιγά σιγά να ηρεμήσει η κατάσταση. Σε μεγαλύτερα παιδιά αποφύγετε το γάλα όσο περισσότερο γίνεται - χειροτερεύει τους εμετούς αλλά ΚΑΙ τις διάρροιες. Αν θεωρείτε πως είναι αδύνατο να στερηθεί το παιδί σας το γάλα 100%, αραιώστε το όσο μπορείτε με νερό ή, καλύτερα, με ρυζόνερο.
5. Ζεστό επίθεμα για πόνους στην κοιλιά
Αν πονάει πολύ το παιδί σας, αξίζει πάντα τον κόπο να δοκιμάσετε να βάλετε ένα ζεστό επίθεμα στην κοιλίτσα του παιδιού. Το πιο απλό επίθεμα είναι ένα ζεστό μάλλινο πανί (προσέξτε να ΜΗΝ καίει) που τοποθετείται πάνω στην κοιλίτσα και μένει στη θέση του με ένα λεπτό βαμβακερό ύφασμα που περιτυλίγει τον κορμό και στερεώνεται με παραμάνες. Επίσης υπέροχα είναι τα επιθέματα με λάδι, που αποτελούνται από ένα εσωτερικό βαμβακερό πανί στο οποίο έχετε στάξει περίπου μια κουταλιά σούπας ελαιόλαδο ή βαλσαμόλαδο ή αμυγδαλέλαιο, ένα μέσο ζεστό μάλλινο πανί και εξωτερικά, και τέλος ένα λεπτό βαμβακερό ύφασμα που περιτυλίγει τον κορμό και στερεώνεται με παραμάνες.
6. Τα θαυματουργά διαυγή υγρά: παραδοσιακή κοτόσουπα και φυσικά ροφήματα
Φτιάξτε παραδοσιακή κοτόσουπα και δίνετέ την σιγά-σιγά εναλλάξ με φυσικά ροφήματα ή διάλυμα ηλεκτρολυτών. Τα αποτελεσματικότερα ροφήματα είναι το τσάι από τζίντζερ, ο μαραθόσπορος και ο δυόσμος. Ειδικά για τους εμετούς βοηθά το τζίντζερ, αλλά έχει έντονη γεύση και οσμή και αρκετά μικρά παιδιά δεν το αγαπούν. Φτιάχνεται πολύ εύκολα: κόβετε 3-5 λεπτές φετούλες τζίντζερ και σιγοβράζετε σε 1 λίτρο νερού για 5-10 λεπτά. Προσθέστε ακατέργαστη ζάχαρη για γεύση και το δίνετε σιγά σιγά. Αν το παιδί σας αρνείται επίμονα το τζίντζερ, φτιάξτε ρόφημα από μαραθόσπορο ή δυόσμο, γλυκάνετε ελαφριά με ακατέργαστη ζάχαρη, και δώστε το σε μικρές ποσότητες. Προσοχή: η θηλάζουσα μαμά δεν πρέπει να πιει και αυτή δυόσμο!
Ειδικά για τη διάρροια βοηθά πολύ το τσάι μελισσόχορτου/ρίγανης, το οποίο καταπραΰνει το στομάχι και το έντερο σε χρόνο ρεκόρ. Προσθέστε ακατέργαστη ζάχαρη για γεύση αν θέλετε.
Αν θέλετε να κατεβάσετε στο email σας τον οδηγό για τη φυσική αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας, συμπληρώστε τη διεύθυνσή σας ΕΔΩ ⬇️:
7. Επιστροφή στις στέρεες τροφές
Μόλις δείτε πως ηρεμεί η κατάσταση, εισάγετε ξανά ρύζι σε μορφή λαπά, πιλαφιού, ρυζογκοφρέτας ή ρυζόνερου. Πολύ βοηθητικά είναι επίσης το βραστό καρότο, το μήλο και η φρυγανιά. Στη συνέχεια εισάγετε σιγά-σιγά απλές τροφές όπως ζυμαρικά, φυσικό γιαούρτι, κοτόπουλο και λαχανικά. Αποφύγετε τα τηγανητά, τις επεξεργασμένες τροφές και το γάλα μέχρι το έντερο να είναι πλέον εντάξει, δηλαδή οι διάρροιες να έχουν σταματήσει. Στη συνέχεια, προσέξτε σιγά-σιγά να συνεχίσετε με μια καλή, ενισχυτική διατροφή για το παιδί σας!
8. Προβιοτικά
Τα προβιοτικά δεν είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για την αρχική φάση των εμετών: βοηθούν μεν, αλλά διατρέχετε το ρίσκο να σπαταληθούν απόλυτα μαζί με …τους εμετούς. Ειδικά όμως αν οι διάρροιες και οι πόνοι στην κοιλιά διαρκούν, συστήνω να επιμηκύνετε την «ελαφριά δίαιτα» και να δώσετε ένα καλό προβιοτικό μια φορά την ημέρα μέχρι να αναρρώσει πλήρως το παιδί σας. Έχει ιδιαίτερη σημασία να διατηρούμε σε καλή υγεία το μικροβίωμά μας! Αν δεν ξέρετε τί είναι το μικροβίωμα (και γιατί πρέπει να το φροντίζουμε με αγάπη), διαβάστε ΕΔΩ!
9. Ομοιοπαθητική
Το καλύτερο ομοιοπαθητικό σκεύασμα για το παιδί σας είναι αυτό που ταιριάζει πιο καλά με τα συμπτώματά του. Πέραν του Arsenicum album (το κατεξοχήν σκεύασμα για την γαστρεντερίτιδα) χρησιμοποιούνται συχνά τα: Bryonia, Pulsatilla, Colocynthis, Ipecacuanha, Phosphorus και Nux vomica.
