Πώς μπορώ να απομακρύνω το παιδί μου από την οθόνη;
Σας εγγυώμαι, ΟΛΟΙ οι γονείς παλεύουν κατά καιρούς με αυτό το ερώτημα - και φυσικά με ρωτούν στο ιατρείο για συμβουλές. 🤔
Ειδικά αυτόν τον καιρό, έχει χτυπήσει βαθυκόκκινο η έκθεση των παιδιών μας στις οθόνες και είναι λογικό οι γονείς να ανησυχούν.
Αν το δούμε στη βάση του, πρόκειται για την ίδια μάχη που έδιναν οι γονείς μου με εμένα και τα αδέλφια μου στο θέμα της τηλεόρασης, έτσι δεν είναι;
Κάθε γενιά και κάθε οικογένεια βέβαια, υποχρεώνεται να βρίσκει τις δικές της λύσεις.
Στη δική μας οικογένεια βοήθησαν οι ακόλουθες αλλαγές - ίσως κάτι φανεί χρήσιμο και σε εσάς; 🙂
1. Καμία οθόνη στο δωμάτιο του παιδιού
Αυτό συνεπάγεται επίσης ότι ΔΕΝ έχει το κάθε παιδί δική του οθόνη, δηλαδή κινητό τηλέφωνο ή tablet/υπολογιστή. Η οικογένεια διαθέτει αρκετές συσκευές, που όμως μπορούν να χρησιμοποιηθούν π.χ. μόνο στο σαλόνι.
Με αυτόν τον τρόπο παρακολουθείτε καλύτερα το παιδί σας και δεν εξαφανίζεται στο δωμάτιό του για ώρες ατέλειωτες έχοντας χαθεί στη μαύρη τρύπα του YouTube ή του TikTok.
Όσο πλησιάζει βέβαια το παιδί σας στην εφηβεία, τόσο μεγαλύτερη ανεξαρτησία αποφάσεων θα διεκδικεί, και τόσο πιο δύσκολο θα είναι να επιβληθεί ένας τέτοιος κανόνας. Αλλά: αν μπορείτε να το διαχειριστείτε έτσι για τα πρώτα 10 χρόνια της ζωής του, τότε αυτό είναι ήδη ΥΠΕΡΟΧΟ και αξίζετε έπαινο!
2. Περνάμε μαζί τη μέρα μας
Κατά κανόνα, εμείς οι γονείς κάνουμε τις καθημερινές δουλειές μόνοι μας - επειδή έτσι τελειώνουμε πιο γρήγορα και «σωστά», συχνά δε μας περνάει καν από το μυαλό να συμπεριλάβουμε τα παιδιά μας σε αυτή τη διαδικασία.
Όποιος φροντίζει ένα νοικοκυριό όμως γνωρίζει πολύ καλά τα εξής:
1) Υπάρχει πάντα κάτι που πρέπει να γίνει, και
2) Το να κάνει κανείς πάντα όλες τις δουλειές μόνος του είναι κουραστικό και βαρετό.
Αλλά, όταν μοιραζόμαστε τα μικρά και απαραίτητα για ένα καθαρό και σωστό νοικοκυριό, είναι όλα πιο εύκολα, σωστά; Γιατί να μην συμμετέχουν τα παιδιά μας στις καθημερινές δουλειές του σπιτιού;
Μπορείτε ίσως να ετοιμάσετε μαζί το φαγητό, να αδειάσετε το πλυντήριο, να ξεσκονίσετε ή να φτιάξετε από κοινού τα κρεβάτια, να συγυρίσετε το καθιστικό κτλ.
Όταν προτείνω κάτι τέτοιο, μερικοί γονείς κάνουν την αντανακλαστική σκέψη πως με αυτό τον τρόπο μετατρέπουν τα παιδιά τους σε μη αμοιβόμενη οικιακή βοηθό. 😱
Προσωπικά, δεν το βλέπω καθόλου έτσι.
Πρώτον, δεν ξαπλώνω στον καναπέ ενώ το παιδί μου εργάζεται - είτε κάνουμε μαζί μια δουλειά, είτε κάνει το παιδί μου μια δουλειά (π.χ. τακτοποιεί) και εγώ μια άλλη δουλειά (π.χ. ηλεκτρική σκούπα), όντας κοντά του.
Δεύτερον, το παιδί μου μαθαίνει κάτι απείρως πιο χρήσιμο απ' ότι αν περνούσε αυτό το χρόνο στο YouTube μαθαίνοντας «10 hacks για τη Barbie».
Τρίτον, περνάμε χρόνο MAZI - και αυτό είναι ανεκτίμητο.
Κάποτε είπε ο γιος μου στον άντρα μου πως χαιρόταν που το σχολείο θα ξεκινούσε σύντομα γιατί ήταν τόσο βαρετά στο σπίτι κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών. Ο σύζυγός μου ζούσε μικρός σε ένα αγρόκτημα, και του απάντησε πως εκείνος τότε ουδέποτε δεν βαρέθηκε στις διακοπές, γιατί υπήρχαν πάντα δουλειές να κάνει.
Ο γιος μου σχολίασε επ' αυτού: «Δε θα ήθελα να δουλεύω μόνος στο χωράφι. Αλλά μαζί σου, θα το έκανα ευχαρίστως!»
Ακόμα κι αν το παιδί σας δεν μπορεί να το εκφράσει έτσι, μπορείτε να είστε σίγουροι ότι θα απολαύσει και θα θυμάται αργότερα τον χρόνο που περάσατε μαζί εργαζόμενοι για το σπιτικό σας.
3. Ψάξτε και βρείτε ένα καλό χόμπι
Από τότε που τα παιδιά μας ανακάλυψαν τον στίβο, τα απομάκρυνε αυτή η διαδικασία για 3 ώρες την ημέρα από την οθόνη.
Χαιρόμαστε επίσης γιατί έτσι γνωρίζουν και άλλα φανταστικά παιδιά που έχουν το ίδιο ενδιαφέρον για το άθλημα. Έτσι, ακόμα και όταν θα βαριόντουσαν μόνα τους, παρακινούνται από τους φίλους να συνεχίσουν!
(Εννοείται πως ο αθλητισμός έχει πλήθος άλλα οφέλη για την υγεία και τη μετέπειτα ζωή τους, ας μην μπούμε καν σε αυτά…) 😊
Μέχρι να καταλήξουμε στον στίβο βέβαια, πέρασαν από διάφορα αθλήματα. Δοκίμασαν ποδόσφαιρο, μπάσκετ, μπαλέτο, κολύμπι, ποδηλασία και πινγκ-πονγκ, και ίσως άλλα που μου διαφεύγουν τώρα.
Όλα αυτά κόστισαν χρήματα, οργάνωση, και φυσικά πολύ χρόνο. Μερικές φορές ο προπονητής έβριζε πάρα πολύ, άλλες φορές δεν είχαν καλή χημεία με την δασκάλα, ή κρύωναν πολύ στο νερό της πισίνας κ.λπ.
Παρατηρήστε το παιδί σας. Τι θα του ταίριαζε και τι θα του άρεσε; Τι όμιλοι υπάρχουν στην περιοχή σας, τι προσφέρει το σχολείο; Δεν χρειάζεται καν να είναι αθλητισμός. Μερικές φορές τα παιδιά βρίσκουν χαρά και σε εθελοντικές δραστηριότητες (π.χ. μαζί με εσάς) ή σε πνευματικές δραστηριότητες όπως το σκάκι.
Στο τέλος, μπορεί να καταλήξετε σε Sport Stacking, υδατοσφαίριση ή βελάκια - ποιος ξέρει;
(Τονίζω σε αυτό το σημείο πως ΔΕΝ ανήκουμε στους θεόμουρλους που φωνάζουν στα παιδιά τους έξω από τα γήπεδα. Όταν τα πηγαίνουμε στην προπόνηση, καθόμαστε κάπου και προσπαθούμε να δουλέψουμε σε ένα λάπτοπ ή να περάσει κάπως αλλιώς η ώρα. Είναι σίγουρα κουραστικό όλο αυτό, αλλά για εμάς, αξίζει σίγουρα τον κόπο.)
4. Δώστε το καλό παράδειγμα!
Το έχετε ακούσει πολλές φορές, φυσικά, και είναι αλήθεια - δεν έχει τόση σημασία τι λέμε στα παιδιά αλλά τι κάνουμε. Αυτό είναι αυτονόητο, αλλά τείνουμε να το ξεχνάμε.
Μερικές φορές είναι μεγάλος ο πειρασμός να παρκάρουμε τα παιδιά μπροστά από την οθόνη, έτσι ώστε να έχουμε ησυχία για να κάνουμε άλλες δουλειές.
Επομένως, αν θέλουμε να τα απομακρύνουμε από αυτή, πρώτα απ 'όλα χρειάζεται θέληση δική μας, οργάνωση δική μας, και …χρόνος δικός μας.
Το ότι το εννοείτε σοβαρά, το δείχνετε ήδη διαβάζοντας αυτό το άρθρο!
Το να «δίνουμε το καλό παράδειγμα» δεν σημαίναι απλά …να μην καθόμαστε όλη μέρα στο κινητό μας ή στον υπολογιστή. Αυτό είναι μόνο η αρχή.
Σημαίνει να είμαι κοινωνική, να κάνω παρέα με άλλους, να κάνω πράγματα με τα παιδιά μου. Το παιδί τα βιώνει όλα αυτά καθημερινά.
Αυτό που θέλω να εξηγήσω είναι πως δεν αρκεί απλά το «φέρε μου εδώ το τάμπλετ, δεν σου κάνει καλό, βρες επιτέλους κάτι άλλο να κάνεις!»
Χρειάζεται δύναμη, χρόνος και επιμονή για να εντάξω πραγματικά το παιδί μου στην καθημερινή μου ζωή, να ψάξω δραστηριότητες, στη συνέχεια να το πάω και να το φέρω, να θεσπίσω κανόνες, να συζητώ μαζί του και… πού και πού να είμαι η «κακιά».
5. Εναλλακτικές υπάρχουν ΠΑΝΤΑ
Δημιουργήστε μια λίστα με εναλλακτικές δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε ως οικογένεια αντί να καθίσετε μπροστά στην οθόνη.
Κάθε φορά που βλέπετε ότι το παιδί σας βαριέται ξανά και κάθεται μπροστά στην οθόνη για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορείτε να ρίξετε μια ματιά στη λίστα και να δείτε τι ταιριάζει καλύτερα στην περίσταση.
Έχετε όλοι χρόνο να παίξετε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι, να μαγειρέψετε κάτι μαζί, να ζωγραφίσετε ή να πάτε μια βόλτα έξω να ξεσκάσετε; Ίσως θα μπορούσατε να καλέσετε και έναν φίλο, έστω και στο Skype; (Το τελευταίο δουλεύει σχεδόν πάντα!)
6. Ενισχύουμε τις φιλίες των παιδιών μας
Είναι κοινό μυστικό πως τα παιδιά μας περνούν καλύτερα με τους φίλους τους και όχι με εμάς. Όχι επειδή είμαστε κακοί γονείς, αλλά επειδή απλά, ένα παιδί ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ άλλα παιδιά γύρω του.
Οι καλύτερες διακοπές μας ήταν πάντα εκείνες που μπορούσαμε να περάσουμε χρόνο παίζοντας με φίλους, δηλαδή όταν ταξιδέψαμε μαζί με μια φιλική οικογένεια ή επισκεφτήκαμε φίλους με παιδιά παρόμοιας ηλικίας με τα δικά μας.
Κατά κάποιο τρόπο, πάντα έχω τα μάτια και τα αυτιά μου ανοιχτά στο σχολείο, στο σύλλογο, στη γειτονιά. Έχουν μετακομίσει οικοιγένειες με παιδιά προς τα εδώ; Ποια παιδιά θα ταίριαζαν σαν χαρακτήρες με τα παιδιά μου; Με ποια παιδιά έχουν κοινά ενδιαφέροντα, ώστε να θέλουν να συναντηθούν;
Φυσικά, αυτό καθόλου δεν τα εμποδίζει να καθίσουν παρέα με άλλα παιδιά στον καναπέ με ένα tablet, αλλά κατά τη γνώμη μου είναι εντελώς διαφορετική εμπειρία ακόμα και το tablet, αν παίζουν δύο ή περισσότερα παιδιά μαζί.
7. Συγυρίζουμε το δωμάτιο, μειώνοντας τον αριθμό των παιχνιδιών
Όταν βρίσκομαι στο σούπερ μάρκετ κάπως τα χάνω, όταν στέκομαι στα ψυγεία και πρέπει να επιλέξω ανάμεσα σε 20 διαφορετικά γιαούρτια. Η επιλογή θα ήταν ευκολότερη με μόνο 2 ποικιλίες.
Κάπως έτσι αισθάνεται και ένα παιδί, όταν βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα δωμάτιο τίγκα στα παιχνίδια.
Ήδη η υπερπληθώρα είναι ικανή να το σπρώξει απλά να πιάσει το tablet και να χαζέψει.
Προσωπικά ανακάλυψα πρόπερσι το βιβλίο της Marie Kondo (ίσως να την ξέρετε από το Netflix, εμείς δεν έχουμε Netflix αλλά φίλοι μου έχουν δει την ομώνυμη σειρά) και ξεσκαρτάρισα το σπίτι μου εντελώς σύμφωνα με το βιβλίο της «Σπίτι σε τάξη, ζωή σε τάξη». Αν το πιάσετε στα χέρια σας, θα δείτε πως με τη πρώτη ματιά είναι μάλλον παράξενα αυτά που γράφει για την σχέση μας με τα αντικείμενα που κρατάμε στο σπίτι.
Φυσικά δεν χρειάζεται να το τηρήσει κανείς 100%, αλλά ομολογώ πως αν και χρειάστηκα 3-4 μήνες συνολικά (δεν ασχολιόμουν και όλη μέρα 😄), προσωπικά με βοήθησε πάρα πολύ, ιδιαίτερα στο θέμα των δώρων και «τι τα κάνω».
Μεταξύ άλλων με βοήθησε το βιβλίο της Marie Kondo να τακτοποιήσω τα παιδικά δωμάτια ΜΑΖΙ με τα παιδιά. Αποχαιρετίσαμε πάρα πολλά αντικείμενα, και άλλα πήγαν στα ντουλάπια ή στα ράφια.
Έτσι «ξεχνιούνται» για κάποιον καιρό και κάποια από τα παιχνίδια, και και θα τους φανούν σούπερ-συναρπαστικά όταν τα ξεθάψετε την επόμενη φορά που θα βαρεθούν.
8. Απομακρύνουμε δια παντός (κάποιες) οθόνες
Ξέρω πως ακούγεται επαναστατικό αλλά ναι, μερικές φορές διώχνουμε τις οθόνες ακόμη και ... ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ!! 😱
Όταν τα παιδιά μας ήταν πολύ μικρότερα, έπαιζαν πάντα κρυφτό πίσω από την τηλεόραση και μια μέρα χάλασαν την υποδοχή της κεραίας. Κυρίως για λόγους έλλειψης χώρου, δεν αγοράσαμε αμέσως μια καινούρια τηλεόραση (οι συσκευές επίπεδης οθόνης δεν ήταν ακόμη στάνταρ εκείνη την εποχή).
Και όπως λένε, «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού» - το «ας το αφήσουμε, καλύτερα να βάλουμε μια πολυθρόνα σε αυτήν τη γωνία για να έχουμε κάπου να καθόμαστε εκτός από τον καναπέ» έγινε μόνιμη κατάσταση χωρίς τηλεόραση («αχ ας’ το, αν το σκεφτείς δεν μας λείπει το μαραφέτι και έτσι δεν χρειάζεται να τσακωνόμαστε με τα παιδιά γι 'αυτό»).
Επαναλαμβάνω: στο δικό μας σπίτι, δεν υπάρχει καμία συσκευή τηλεόρασης. (Όταν έρχονται φίλοι των παιδιών, ψάχνουν ασυναίσθητα την τηλεόραση - κάποτε ένα παιδί με κοίταξε και είπε «μα.. πώς γίνεται να μην έχετε τηλεόραση; Εμείς έχουμε τέσσερις!»)
Στην εποχή μας βέβαια, η τηλεόραση δεν παίζει τόσο μεγάλο ρόλο για τα παιδιά όσο μπορεί να έπαιζε για εμάς (ακόμα θυμάμαι τι τιμωρία ήταν για μένα να μην δω τα Στρουμφάκια το Σάββατο…😭).
ΔΕΝ είμαι της άποψης ότι πρέπει να πετάξετε όλα τα κινητά τηλέφωνα κτλ. απ΄ το παράθυρο. Και ο άντρας μου και εγώ έχουμε κινητά, και ο γιος μας απέκτησε «δικό του» κινητό στην Α’ Γυμνασίου, και τάμπλετ και υπολογιστές υπάρχουν στο σπίτι. Δεν είμαστε εκτός τόπου και χρόνου.
Ωστόσο, οι συσκευές δεν χρειάζεται να είναι μόνιμα παρούσες - αν βλέπει το παιδί σας παντού μια οθόνη, επόμενο είναι να την πιάνει πολύ πιο συχνά στα χέρια του. 🤨
Φροντίστε π.χ. μέσα στην εβδομάδα να είναι κλειδωμένοι κάπου οι «οθονο-πειρασμοί», έτσι συνηθίζει το παιδί σας να ασχολείται και με άλλα πράγματα.
9. Συμμετέχουμε, ώστε να… ξέρουμε και τι μας γίνεται!
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν προωρίζονται μόνο προς (κατ)ανάλωση και ψυχαγωγία. Είναι επίσης ένα μέσο για να δημιουργήσετε και να μάθετε πράγματα.
Αλλά: αν δεν συμμετέχουμε, πώς μπορούμε να ξέρουμε τι ακριβώς κάνει το παιδί μας;
Σίγουρα δεν μπορούμε να γνωρίζουμε και να ελέγχουμε 100% τι κάνει.
Αλλά μπορούμε πάντα να καθίσουμε και να παρακολουθήσουμε κάτι μαζί του.
Παραδέχομαι ότι μερικές φορές μου σηκώνεται η τρίχα παρακολουθώντας τα ανόητα βίντεο και τα για εμάς συχνά ακατανόητα μιμίδια και vines, τα οποία καταλήγω να βλέπω στο TikTok, το Instagram ή το YouTube. 😖
Αυτό αποτελεί όμως μετά ένα καλό θέμα συζήτησης, ώστε να καταλάβουν τα παιδιά ότι ο υπολογιστής δεν είναι απλά για να παίζουμε, να περνάμε το χρόνο μας άσκοπα και άχρηστα καταναλώνοντας ανόητα πράγματα (π.χ. τα «10 hacks για την Barbie» - η κόρη μου δεν έχει καν Barbie, και όμως το είδε ολόκληρο το βιντεάκι).
Μπορείτε επίσης να παίξετε κάποιες φορές μαζί τους τα βιντεοπαιχνίδια, ακόμα κι αν μάλλον θα χάσετε μεγαλειωδώς.
Προσωπικά παίζω με τα παιδιά μου Clash of Clans, παλιότερα παίζαμε Boom Beach και Hay Day, και με βλέπω να ασχολούμαι στο εγγύς μέλλον με το Minecraft, το Among Us και το Roblox έτσι που πάμε. ΔΕΝ θέλω να χάσω την επαφή μου με το τι κάνουν τα παιδιά μου εκεί μέσα τόση ώρα!
(Και ειλικρινά, τα παιχνίδια αυτά ΕΧΟΥΝ ενδιαφέρον. Τονίζω πως ΠΟΤΕ δεν έχουμε πληρώσει χρήματα για «extras» εντός των παιχνιδιών, τα παιδιά μου έμαθαν έτσι να κάνουν υπομονή.) 😎
10. Μπλοκάρουμε τις εφαρμογές αν υπερβαίνει το παιδί τα χρονικά όρια που θέσαμε;;
Αν θέλουμε να ελέγξουμε (εντελώς) δραστικά, και αυτό γίνεται.
Το πρώτο βήμα μπορείτε να το κάνετε και τώρα, και να μάθετε κατ’ αρχήν το χρόνο οθόνης (screen time) στο κινητό και στο tablet - υπάρχει λειτουργία που σας λέει ακριβώς πόσο χρόνο πέρασε το παιδί σας και σε τι εφαρμογές. Αυτό σας βοηθά κατ’ αρχήν να μάθετε πόσο χρόνο πράγματι περνά στην οθόνη (και το ίδιο ισχύει και για εμάς…) 🤓.
Επίσης υπάρχουν πολλές, πολλές εφαρμογές που μπορούν να μπλοκάρουν ενεργά το παιδί, απενεργοποιώντας συγκεκριμένες εφαρμογές μετά από π.χ. 1 ώρα χρήσης, ή όσο χρόνο βάλετε εσείς σαν όριο. Αναφέρω π.χ. το Kaspersky SafeKids (ακόμα και η δωρεάν έκδοση είναι πολύ χρήσιμη), το YouTube Kids (δωρεάν, αλλά είναι μόνο για το YouTube) ή το FamiSafe (πολύ καλό αλλά με κόστος, κοστίζει περίπου 60 € ετησίως).
Ωστόσο, θεωρώ ότι αν καταφέρουμε να γεμίσουμε την καθημερινή μας ζωή με αρκετές δραστηριότητες, αυτό δεν είναι απολύτως απαραίτητο. Βέβαια, έχω δει περιπτώσεις που αυτές οι "γονικές" εφαρμογές αποδείχθηκαν πολύ χρήσιμες.
Αυτό από μένα προς το παρόν, χαιρετισμούς και θα τα ξαναπούμε σύντομα!
Σουζάννα 🌷
Είστε στο Pinterest?
Μπορείτε να αποθηκεύσετε εδώ ⬇️ το άρθρο για να το ξαναβρείτε αργότερα!
